631. Żeromski i Piłsudski, czyli dylematy niepodległości / Prof. Andrzej Mencwel

Wykład prof. Andrzeja Mencwela, Muzeum Narodowe w Warszawie, 31 stycznia 2019 [0h57min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/zeromski-i-pilsudski-czyli-dylematy-niepodleglosci/ Prof. Andrzej Mencwel podczas wykładu towarzyszącego wystawie "Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918" opisał dylematy, przed jakimi stanęli twórcy polskiej niepodległości. Punktem wyjścia rozważań była anegdotyczna rozmowa, jaką Stefan Żeromski miał odbyć z Józefem Piłsudskim. Profesor nauk humanistycznych podczas wystąpienia mówił o działalności społeczno-edukacyjno-kulturalnej przed 1918 rokiem, która jego zdaniem wpłynęła na kształt niepodległej Polski. Mencwel rozpoczął wystąpienia od historii Tajnego Uniwersytetu Latającego, który w przeciwieństwie do kontrolowanego przez Rosjan szkolnictwa wyższego umożliwiał naukę w języku polskim oraz podejmowanie studiów przez kobiety. Osnową dalszych rozważań była scena rozmowy Cezarego Baryki z Szymonem Gajowcem, którą Żeromski opisał w "Przedwiośniu". Prof. Mencwel przypomniał dwie z trzech postaci, których portrety wiszą w gabinecie Gajowca. Pierwsza to Józef Karol Potocki ("Marian Bohusz"), współzałożyciel pisma "Głos". Na jego łamach publikowali przyszli antagoniści z prawicy i lewicy. Druga to Edward Abramowski, teoretyk spółdzielczości i autor broszury "Zmowa powszechna przeciwko rządowi". Czy postulowana w niej przez Abramowskiego budowa społeczeństwa opartego na niezależnych od władz stowarzyszeniach, zdaniem Żeromskiego, miała rację bytu również w niepodległej Polsce? Odpowiedź na to pytanie w nagraniu wykładu. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #niepodległość #żeromski #piłsudski #1918 #muzeumnarodowe