89. W poszukiwaniu tożsamości: węgierska architektura 1900–2000

Wykład Dániela Kovácsa, Zamek Królewski w Warszawie [9 lipca 2015]

Dániel Kovács omawia prądy obecne w architekturze węgierskiej na przestrzeni ubiegłego wieku. Kładzie nacisk na poszukiwanie przez architektów narodowej w tożsamości w zmiennej sytuacji politycznej. Opisywany przez siebie proces ilustruje wieloma przykładami konkretnych budynków oraz pawilonami reprezentującymi Węgry na wystawach światowych.

Znawca węgierskiej architektury rozpoczyna swoją opowieść od czasów monarchii austro-węgierskiej i postaci Ödöna Lechnera, który narodowych korzeni upatrywał w krajach orientu. Opozycję dla Lechnera stanowili młodzi architekci zgrupowani w ruchu Fiatalok. Ci z kolei źródel inspiracji poszukiwali m.in. w Transylwani, skąd pochodził lider grupy Károly Kós. Rozpad Austro-Węgier i późniejsze rządy admirała Miklósa Horthy’ego upowszechniły styl neobarokowy, który przybrał charakter państwowy. Opozycję wobec niego tworzyło środowisko modernistów i tacy twórcy jak Farkas Molnár. Czasy komunistyczne to okres industrializacji i niekiedy budowy miast na nowo, czego przykładem był Sztálinváros (obecnie Dunaújváros). Rządy Jánosa Kádára to czas poszukiwania nowych źródeł inspiracji, jak też czerpanie ze starych doświadczeń. Ta dowolność trwa po dziś dzień.